Systemische werking bij scheiding en samengestelde gezinnen

minuten leestijd

Deze serie van twee artikelen gaat over systemische werking, ook wel bekend onder de naam familieopstellingen. Bij interesse, is het aan te raden om beide artikelen in onderstaande volgorde te lezen:

  1. Achtergrond, de drie systemische wetmatigheden
  2. Systemische werking bij scheiding en samengestelde gezinnen

De drie wetmatigheden bij systemische werking

Dit is het tweede artikel wat dieper in gaat op de systemische werking bij scheiding en samengestelde gezinnen. Ook hier wordt gebruikt gemaakt van de drie systemische wetmatigheden van Bert Hellinger. Hij is de grondlegger van familieopstellingen.

  1. Binding, onze behoefte om erbij te horen
  2. Ordening, de natuurlijke volgorde en onze eigen plek daarbinnen
  3. Balans, tussen geven en nemen

Specifiek voor scheiding en samengestelde gezinnen

Bij scheiding en samengestelde gezinnen zijn veel zaken te verklaren vanuit de drie systemische wetmatigheden.

Ad 1. Binding

Systemische Binding
Binding gaat over onze behoefte om erbij te horen. Op een nog dieper niveau zorgt dit zogenaamde ‘collectief geweten’ ervoor dat het familiesysteem bij elkaar blijft.

Herenigingsfantasie

Bij een scheiding is dit goed zichtbaar aan het gedrag van de kinderen. Zij zullen nog lang na de scheiding ‘fantaseren’ over een hereniging en er alles aan doen om dit een handje te helpen. Eventuele nieuwe partners, passen uiteraard niet in de herenigingsplaatje en zullen vaak ‘gesaboteerd’ worden.

Ex-partner buitensluiten

Als na een scheiding, de ene partner, de andere buitensluit, dan zullen de kinderen proberen het noodzakelijk evenwicht te herstellen. Voor kinderen voelt het buitensluiten van hun vader of moeder als het buitengesloten worden van die helft van zichzelf, met alle gevolgen van dien.

Ook de eventuele nieuwe partner wordt hiermee tekort gedaan. Onbewust is er een angst bij de nieuwe partner voor hetzelfde lot. Als mijn partner zo over z’n ex-partner praat hoe zal het mij dan vergaan als de eerste verliefdheid voorbij is?

Eerdere partners dienen volgens Bert Hellinger gerespecteerd te worden: een kind is het beste af bij die partner die de andere partner het meest respecteert.

Nieuwe relaties

Als een nieuwe partner geen respect heeft voor een eerdere partner, dan raakt het systeem ook uit balans (soort buitensluiten). Men kan alleen de nieuwe partner zijn, doordat de vorige partner hem of haar heeft laten gaan. Of dat vrijwillig of niet vrijwillig is gebeurd, speelt hierbij geen rol.

Tenslotte is het bij binding interessant om te weten dat de binding bij iedere volgende partnerrelaties minder intens is dan in eerdere relaties. Wat overigens niets zegt over de mate waarin een eventueel nieuwe relatie vervullend is.

Ad 2. Ordening

Systemische Ordening
Ordening op persoonlijk niveau heeft alles te maken met de vaak ongeschreven en onbewuste sociale regels binnen het familiesysteem. Op een dieper collectief niveau heeft die ordening te maken met een hiërarchie of volgorde binnen het systeem.

Eigen familie versus familie van herkomst

De eigen gestichte familie gaat altijd voor het gezin van herkomst. Bij een scheiding komt hierin een belangrijke verandering. Elk van de partners zal meer terugvallen op zijn eigen gezin van herkomst. Verschillen in normen en waarden tussen beide gezinnen van herkomst, zullen dus ook vaker gaan opspelen.

Samengestelde gezinnen

De partnerrelatie gaat voor de relatie met de kinderen uit die relatie. Die relatie was er immers eerst. Na een scheiding gaat de relatie met de kinderen voor de relatie met de nieuwe partner. Een samengesteld gezin zonder gezamenlijke kinderen zou er dus qua ordening als volgt uit moeten zien:

  1. Ouder;
  2. Oudste kind;
  3. Jongste kind;
  4. Nieuwe partner.

Mocht er uit de nieuwe relatie een kind ontstaan, dan verandert er veel in het samengestelde gezin. Hierdoor zal de volgende natuurlijke ordening ontstaan:

  1. Ouder die zorgt voor veiligheid van de familie richting de buitenwereld (kostwinner);
  2. Ouder die zorgt voor veiligheid binnen de familie;
  3. Gezamenlijke kind;
  4. Oudste kind uit eerdere relatie;
  5. Jongste kind uit eerdere relatie.

Ad 3. Balans

Systemische Balans
Het gaat hier op persoonlijk niveau om de balans van geven en nemen. Op collectief niveau gaat het om balans in het gehele collectief, oftewel de familie. Dat wil zeggen dat al het onverwerkte zich in de volgende generaties opnieuw aandient.

Scheidingsverwerking

Dit laatste geldt ook voor een scheiding. Als een ouder de scheiding niet goed kan verwerken of dragen, dan zal een kind dit onbewust aanvoelen. Het kind kan dan bijvoorbeeld voor de betreffende ouder gaan zorgen. Hierdoor wordt mogelijk ook de natuurlijke ordening verstoord. Waarbij het kind de plek inneemt van de andere ouder en niet langer 100% kind kan zijn.

Dynamieken om op te lossen

Als er door een scheiding binnen een familiesysteem iets niet in harmonie is met de drie wetmatigheden van binding, ordening en balans, dan kan je daar behoorlijk last van hebben. Een familieopstelling kan dit oplossen. Het Instituut voor Systemisch Werk kan ik persoonlijk aanbevelen.

Een aantal voorbeelden van systemische dynamieken

  • Ik volg jou in je lot (dood, ziekte, mislukking, etc.) of het zal mij niet beter gaan dan jou;
  • De schuld of last van een ander dragen
  • Het familiesysteem willen verlaten (bijvoorbeeld vanuit schuld of schaamte);
  • Niet je eigen plek in kunnen nemen (verwisseling met broers of zussen, tussen je ouders in staan, etc.);
  • Het niet ten volle kunnen nemen van de ouders of jezelf bijvoorbeeld groter voelen;
  • Met iemand of iets geïdentificeerd (verstrikt) zijn, die bijvoorbeeld is buitengesloten.
GRATIS E-Book: alles over scheiden (inclusief twijfelfase)

GRATIS E-Book: alles over scheiden (inclusief twijfelfase)

Wil je een compleet en helder overzicht? Hoe om te gaan met de twijfel? Wanneer en wat vertellen jullie de kinderen, familie en vrienden? Welke financiële consequenties zijn er en wat is er mogelijk qua woning? Wat spreken jullie af in het ouderschapsplan? Hoe blijf je samen goede ouders en werk je toe naar meer geluk? Het gratis eBook gaat in op alle aspecten rondom een scheiding.

JA, IK WIL HET GRATIS E-BOOK !

Wat kunnen wij betekenen?

Professionele en betrokken hulp bij relatie of scheiding

Jullie zoeken Relatietherapie

Relatiecoaching op basis van EFT past goed als:

  • jullie beiden commitment hebben voor verbetering.
Dit traject geeft jullie

Praktische handvatten en nieuwe inzichten richting veilige hechting en verbinding. Jullie relatie wordt sterker én leuker!

Jullie zoeken Verheldering

Verhelderende gesprekken zijn geschikt als:

  • er sprake is van sterke twijfel en onduidelijkheid.
Dit traject geeft jullie

De mogelijkheden om samen de knoop te ontwarren. Na afloop hebben jullie meer zicht op de toekomst, samen óf uiteen.

Jullie zoeken Scheidingsmediation

Scheidingsmediation past bij de situatie dat:

  • tenminste één van jullie echt wil scheiden.
Dit traject geeft jullie

Een helder inzicht over het stappenplan, de tijdsduur en kosten van jullie complete scheidingstraject.

Jullie willen advies over de relatie/ scheiding
Plan direct een gratis advies-gesprek

Gerelateerde blogs

Op deze pagina tref je een voorbeeld ouderschapsplan. Dit voorbeeld is volledig, actueel en direct als ouderschapsplan bruikbaar. Onderaan de blog kun...

Het is absoluut één van de lastigste momenten. Hoe vertel je de kinderen dat je gaat scheiden? Hieronder vind je veel bruikbare tips op een rij. Dus...

Deze serie van twee artikelen gaat over systemisch werken en de drie systemische wetmatigheden. Dit is ook wel bekend onder de naam familieopstellinge...

Deze serie van artikelen gaat specifiek over co-ouderschap en financiën. Wat is co-ouderschap? Hoe werkt kinderalimentatie en wat is zorgkorting? Wel...

Jullie zijn gescheiden of zitten er nog middenin? In beide gevallen weet je dat het best lastig kan zijn. Lastig om als ouders de communicatie open te...

Ook bij co-ouderschap kan er sprake zijn van kinderalimentatie of het gezamenlijke dragen van de kinderkosten.Kinderalimentatie in drie simpele stappe...

Deze uitspraken over alimentatie en verdiencapaciteit hoor ik steeds vaker in mijn praktijk:Waarom moet ik wel 32 uur in de week werken en wordt er bi...

Bij co-ouderschap zijn in elk geval de volgende vijf belastingvoordelen van belang: Kinderbijslag Kind Gebonden Budget (KGB) Inkomensafhankelijke Comb...

Over de auteur

Gerwin Timmerman

Gerwin Timmerman

VESTIGING SOEST

Ik ben mediator sinds 2010 en de oprichter van Samen Uiteen. Inmiddels combineer ik mediation met EFT relatietherapie. Hieruit haal ik veel voldoening. Met name word ik blij van persoonlijke groei, herstel van relaties en verbetering van communicatie. Ouders die er samen weer sterker voor staan en een veilige basis vormen voor hun kinderen. Voor mij is het heel belangrijk dat ik zelf ervaring heb met persoonlijke ontwikkeling, relaties, ouderschap, scheiden, samengestelde gezinnen en omgang met ex-partners. Daarnaast ben ik ook financieel, fiscaal en juridisch goed onderlegd als ondernemer en bedrijfskundige.

VOLG MIJ OP: LinkedIn Facebook

LEER MIJ KENNEN

Waar sta jij momenteel?

Onze vier beloftes

JE STAAT ER NIET ALLEEN VOOR

WIJ BIEDEN JULLIE VOLLEDIGE SUPPORT

OPENHEID IN EEN VEILIGE SFEER

ALS STERKERE PERSONEN EEN NIEUWE TOEKOMST IN