Positiviteit en Positieve Psychologie

In deze Blog vind je een samenvatting van het boek ‘Positivity’ van Barbara Fredrickson. Zij is één van de pioniers op het gebied van de Positieve Psychologie. Razend interessant, leerzaam en ook nog eens wetenschappelijk onderbouwd. En … iedereen in scheiding kan wel een positieve impuls gebruiken. Toch?! Niet voor niets wordt positiviteit ook wel de snelweg naar geluk genoemd.

Wat is positiviteit?

Volgens Barbara Fredrickson is positiviteit een optelsom van tien positieve emoties. Deze emoties worden beschreven in volgorde van hoe vaak ze gemiddeld voorkomen:

1. Plezier
2. Dankbaarheid
3. Sereniteit (kalmte, rust, ontspanning)
4. Interesse (nieuwsgierigheid, passie)
5. Hoop
6. Trots
7. Amusement (een spontane lach)
8. Inspiratie (als je iets buitengewoons ziet)
9. Ontzag (jezelf onderdeel voelen van wat groters, bijvoorbeeld in de bergen of rondom religie)
10. Liefde (het brede gevoel van liefde kan het hele ‘pallet’ van de voorgaande negen emoties beslaan)

Veel van deze tien positieve emoties hebben ook een schaduwkant. Denk bijvoorbeeld aan trots. Trots kan eenvoudig doorslaan naar hoogmoed. Of inspiratie, wat ook kan kantelen richting jaloezie. Je hebt als het ware steeds een keuze voor het positieve of het negatieve. Voorwaarde is wel dat je hiervan voldoende bewust bent.

Welke voordelen heeft positiviteit?

Het is logisch dat positieve emoties gewoon lekkerder voelen dan negatieve. Maar weet je ook dat het wetenschappelijk is bewezen dat positiviteit je leven met tien jaar kan verlengen? Hieronder volgt een korte opsomming van bewezen voordelen van positiviteit.

Positiviteit verruimt de geest

Doordat je geest verruimt wordt, zie je meer mogelijkheden, heb je meer ideeën en kom je sneller tot actie. Ook is er een sterk verband tussen positiviteit enerzijds en openheid en vertrouwen anderzijds. Ze voeden elkaar als het ware, waardoor een positief mens meer denkt en handelt in termen van ‘wij’ in plaats van ‘ik’ en ‘de ander’. Onderzoek toont aan dat mensen die zich goed voelen, aanmerkelijk vaker een vreemdeling helpen. Dit heeft niet alleen een direct positief effect op diegene, die geholpen wordt. Zelfs de omstanders, die hiervan getuige zijn, worden positief beïnvloed. Op deze manier verspreidt positiviteit zich automatisch rondom een positief ingesteld persoon.

Positiviteit leidt tot een betere toekomst

Het menselijk lichaam is continu aan verandering onderhevig. Lichaamscellen sterven af en vernieuwen. Er is ontdekt dat op biologisch niveau negativiteit leidt tot snellere veroudering. Terwijl positiviteit juist de vernieuwing van onze lichaamscellen aanwakkert.

Optimisme resulteert in goede hartgezondheid

Sta je positief en optimistisch in het leven? Dan is dat goed voor je hart, aldus een langdurig Amerikaans onderzoek onder 5100 volwassenen tussen de 45 en 84 jaar. Een van de bevindingen: “De deelnemers met het meeste optimisme hebben een twee keer hogere kans op een goede hartgezondheid dan de pessimistische deelnemers.”

Weerstand significant beter door positiviteit

Ben je optimistisch? Dan neemt ook je weerstand toe. Dit blijkt uit een studie waar 124 rechtenstudenten werden vervolgd. Wat bleek? Hoe hoger de positiviteit van de studenten, hoe sterker het afweersysteem!

Minder depressies

Wanneer je veel negatief denkt, is dat niet goed voor je gezondheid. Onze gedachtes bepalen uiteindelijk hoe we de wereld en onszelf zien. Zie je een tegenslag als een kans om iets nieuws te leren? Of als een bevestiging dat je niet goed genoeg bent? Welke van deze twee gedachtegangen leidt sneller tot een depressie, denk je? Train je brain om positief te denken! 

Overige voordelen van positiviteit

Een rijtje met aantoonbare voordelen:

• verbeterde psychologische weerbaarheid;
• opbouwen van gezonde mentale gewoontes;
• meer sociale connecties;
• betere fysieke gezondheid;
• groter zakelijk succes;
• en ten slotte het vermogen om goed met tegenslagen om te gaan.

Hoe meten we positiviteit?

Wel eens afgevraagd waarom de kranten en het nieuws op radio en TV bol staan van ‘negatieve’ berichten? Mensen hebben een ingebouwd overlevingsmechanisme, wat voortdurend alert is op gevaren. Dit oeroude mechanisme zorgt ervoor dat alle negatieve dingen automatisch meer aandacht krijgen en dus meer impact hebben. Dit weet de media-industrie al jaren. Daar zijn dus de schreeuwende krantenkoppen op afgestemd.

De positiviteitsratio van 3-op-1

Barbara Fredrickson heeft ontdekt dat er een heel exact omslagpunt is tussen duurzame negativiteit en positiviteit. Zij noemt dit de ‘3-op-1 positiviteitsratio’. Dit komt er domweg op neer dat je ervoor moet zorgen dat je drie keer vaker een positief gevoel hebt, dan een negatieve trigger. Deze ratio van 3-op-1 geldt niet alleen voor elk individu. Maar bijvoorbeeld ook voor een huwelijk of een groter team van mensen.

Doe de online positiviteitstest

Benieuwd naar je eigen positiviteitsratio? Doe hier de online zelftest.

Hoe verhoog je de positiviteitsratio?

Het volgende principe is heel belangrijk en in honderden wetenschappelijke onderzoeken aangetoond: gedachtes veroorzaken emoties. Stel dat we onze manier van denken en interpreteren van gebeurtenissen veranderen. Dan verandert dus ook onze emotie.

Heel simpel gesteld zijn er twee manieren om de positiviteitsratio te verhogen:

1. Verminder negativiteit
2. Vermeerder positiviteit

Hieronder vind je een samenvatting van alle manieren en methodes die Barbara in haar boek noemt.

Verminder negativiteit

• Onderzoek je negatieve gedachtes kritisch, zijn ze echt waar?! Een mooie manier om dat te doen, is trouwens via de vier vragen van Byron Katie.
• Wordt bewust wat je doet als

  

  afleiding van negativiteit. Gezonde dingen kunnen bijvoorbeeld zijn wandelen, mediteren of sporten. Ongezonde voorbeelden zijn roken, drinken of eten. Kies vervolgens voor een gezonde afleiding, als je merkt dat negatieve gedachtes de overhand nemen.
• Praktiseer Mindfulness. Op deze manier verminder je wellicht niet direct de negatieve gedachtes. Maar je oefent wel om deze gedachtes minder serieus te nemen. Mindfulness leidt wetenschappelijk gezien tot blijvende veranderingen in je brein.
• Barbara maakt onderscheid naar gezonde negatieve emoties, zoals het huilen bij verlies van een vriend. En ongezonde negatieve emoties, die absoluut niet in verhouding staan tot de gebeurtenis. Eén oplossing is dan natuurlijk om dit soort gebeurtenissen te vermijden. Soms is dat lastig en kan er aan de gebeurtenis een zogenaamde belemmerende overtuiging ten grondslag liggen. Zo’n overtuiging kan zijn: ik moet aardig gevonden worden of ik mag geen fouten maken. Ook zo’n overtuiging kan je kritisch onderzoeken (zie het eerste punt).
• Beoordeel je media-‘dieet’. Mensen die meer TV kijken hebben bijvoorbeeld een gewelddadiger beeld van de wereld om hen heen. Kijk daarom kritisch naar de tijd die je besteedt aan films, TV, games, boeken, etc. Voeden ze positiviteit of juist niet?
• Vind een alternatief voor roddelen, door bijvoorbeeld juist de positieve dingen te benoemen van diegene die er niet bij is.

Vermeerder positiviteit

• Sta even bewust stil bij positieve dingen. Positiviteit die niet in je hart en lijf gevoeld wordt, heeft geen enkel effect! Neem hiervoor je tijd en ga even in slow-motion.
• Ga op zoek naar de positieve betekenis bij een gebeurtenis die je eigenlijk als negatief ervaart. Elke medaille heeft twee zijden.
• Deel je positieve momenten met anderen. Gedeelde vreugd is dubbele vreugd, zoiets dus.
• Houdt periodiek een dagboekje bij met momenten waarvoor je dankbaar bent. Zelf heb ik inmiddels ook zo’n dankbaarheidsboekje waar ik vaak bij het ontbijt wat in schrijf.
• Doe regelmatig wat aardigs voor iemand, al is het maar de deur open houden of voorrang geven.
• Volg je passie en visualiseer (nadenken over) regelmatig je mooiste toekomst.
• Vind steeds nieuwe manieren om je talenten te gebruiken. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je eerst uitvindt wat jou sterktes zijn.
• Er is veel wetenschappelijk bewijs dat samen zijn meer positiviteit oplevert dan alleen zijn. Als je dus ergens de keuze hebt, dan weet je wat te kiezen.
• Buiten zijn en in verbinding met de natuur heeft een grote impact op onze positiviteit. Onderzoek heeft aangetoond dat dit effect het sterkst is bij lenteachtig weer. Zo is er bijvoorbeeld ook onderzocht dat ziekenhuispatiënten aanmerkelijk sneller genezen als hun kamer uitzicht heeft op natuur.
• Wees open. Openheid en positiviteit gaan hand-in-hand, bovendien leidt openheid vaak weer tot meer samen zijn.

Ik hoop dat bovenstaande samenvatting een beetje inspiratie geeft om in je eigen leven toe te passen. Was bij mij in elk geval wel zo.